Paper ID: UTISGAD-2024-4-2-30121
Title: “ÇUKUR” DİZİSİNİN ALIMLAMA ANALİZİ YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ
Authors: Fatma YEŞİL
ÖZET
Günümüzde yeni medya teknolojilerinin toplumların yediden yetmişe her kuşağında önemli derecede etkili olduğu görülmekle birlikte geleneksel medya olarak kategorize edilen kitle iletişim araçlarından biri olan televizyonun da hala izleyici üzerinde etkisinin bulunduğu belirtilmektedir. Dolayısıyla izleyici ve televizyon ilişkisi geçmişten günümüze tartışılan hatta gelecekte de iletişim kuramcılarının gündeminde olması beklenen bir konudur. İzleyicinin televizyon aracılığıyla aktarılan iletiler karşısında etkin olduğunu savunan ve izleyiciyi eleştirel, muhalif ya da onaylayıcı, tekrar tekrar anlam üreten, farklı okuma biçimleriyle iletilere ve metinlere müdahale ederek okumalar yapabilen biçimde konumlandıran veya kavramlaştıran iletişim kuramları yaklaşımlarının olduğu bilinmektedir. Fakat diğer taraftan izleyicinin televizyondan aktarılan iletilere karşı edilgen olduğunu yani ileti kaynaklarının vermek istediği mesajı herhangi bir okuma biçimine maruz bırakmaksızın aktarılmak istendiği gibi izleyici üzerinde etkili olduğunu savunan yaklaşımlar da bulunmaktadır. Diğer bir deyişle gönderilen iletiler eğer kaynağın istediği gibi algılanmış ve sorgulanmaksızın kabul edilmiş ise iletişim gerçekleşmiş demektir. İzleyicinin etkin ya da edilgen olmasında sosyo-demografik ve sosyo-kültürel özellikler büyük bir öneme sahiptir. Mevcut çalışmada, 23 Ekim 2017 pazartesi saat 20:00’da Show TV de “çukur” adıyla yayına giren ve 7 Haziran 2021’de final yapan dizinin farklı sosyo-demografik, sosyo-kültürel alt yapıya sahip bireyler tarafından algılanma ve yorumlanma biçimini irdelemek amaçlanmıştır. Çalışmada çukur dizisini izleyen farklı yaş, eğitim ve cinsiyete sahip 8 katılımcının dizi hakkındaki görüşleri derinlemesine görüşme yapılarak, İngiliz Kültürel çalışmalar geleneğinin kapsamında yer alan etkin ve edilgen izleyici araştırmaları temelli alımlama analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak etkin ve edilgen izleyici olmada rol oynadığı düşünülen sosyo- demografik, sosyo-kültürel özelliklere sahip katılımcıların dizideki kodları çoğunlukla benzer alımlamış ve yorumlamış olmalarının yanı sıra farklılıklara da rastlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Alımlama analizi, katılımcı, TV dizileri
JEL Codes: R37
